Ból pleców a staw krzyżowo-biodrowy
W bólu pleców często możesz spotkać się z jego domniemanymi przyczynami, takimi jak zablokowania wymagające nastawienia, kompresje, itp. W tym wpisie przyjrzymy się co mówią badania na temat jednego z takich mitów.
Opisywany przypadek będzie dotyczyć stawu krzyżowo-biodrowego, jednak zanim o nim, powiedzmy sobie o samym stawie. To co głównie chcemy o nim wiedzieć, to że zlokalizowany jest on między kością krzyżową a kością biodrową i łączy kręgosłup z kośćmi miednicy. Jego główną funkcją jest amortyzacja i przenoszenie obciążeń między tułowiem a kończynami dolnymi.
Ból pleców a staw krzyżowo-biodrowy | hipermobilność?
Znając kontekst, przejdźmy do konkretów. Nieraz można usłyszeć o “hipermobilności stawu krzyżowo-biodrowego” jako czymś, co jest odpowiedzialne za ból dolnej części pleców. Hipermobilność to inaczej nadmierna ruchomość. Tak więc teoria ta mówi, że w wyniku zbyt dużego zakresu ruchu w tym stawie dochodzi do jego niestabilności, a w rezultacie do bólu. Wejdźmy w ten temat nieco głębiej i sprawdźmy co mówią na ten temat badania.
W badaniu Kibsgårda i wsp. z 2017 zbadano hipotezę, że pacjenci z bólami obręczy miednicy nie mają możliwości jej stabilizacji, prawdopodobnie z powodu niestabilności lub wzmożonej ruchomości stawu krzyżowo-biodrowego.
Jako iż aktywne unoszenie prostej nogi jest testem funkcjonalnym, mającym na celu zbadanie naszych zdolności do przenoszenia obciążeń przez miednicę, wykonano go pod analizą radiostereometryczną.
Wykazano, że osoby z bólem w obrębie miednicy posiadają ruchomość w stawie krzyżowo-biodrowym do 0.3° i 0.8° - w zależności od płaszczyzny, co widzisz na zdjęciu.
W innym badaniu z 2014 roku, również Kibsgårda i wsp., w grupie osób z bólem w obrębie miednicy, wykryto łącznie 0,5° rotacji, natomiast nie zaobserwowano przesunięcia. Tym razem ruchomość była sprawdzana w pozycji stojącej, podczas stania na jednej nodzę, również pod analizą radiostereometryczną.
Idąc dalej można też wspomnieć o pracy Hammera i wsp. z 2019 roku, gdzie badania prowadzono na segmentach lędźwiowo - miednicznych, pochodzących z ludzkich zwłok.
Wykazano tam m.in., że nakładając obciążenie 100% masy ciała, rotacja w stawie krzyżowo - biodrowym wynosiła średnio 0.16°.
Chcąc to krótko podsumować, jak widzisz ruch jest tutaj bardzo ograniczony - również u osób z bólem i nie przekracza nawet 1°. Na podstawie takich obserwacji można stwierdzić, że mało prawdopodobnym jest, aby ból w stawie krzyżowo-biodrowym był spowodowany jego hipermobilnością.
Ból pleców a staw krzyżowo-biodrowy | diagnoza
Z tematem hipermobilności wiąże się również to, w jaki sposób mielibyśmy zdiagnozować taką nadmierną ruchomość. Przeważnie nie używa się do tego raczej takich sposobów jak chociażby we wcześniej podanych badaniach. Zwykle są to badania palpacyjne.
Badania palpacyjne, to inaczej badanie dotykiem. Tak więc za pomocą dotyku mamy wyczuć różne rzeczy, jak np. rozmiar, kształt, twardość czy położenie określonej struktury anatomicznej.
W określonych przypadkach takie badanie jest jak najbardziej wskazane i pożądane. Przykładowo, palpacyjnie możemy zbadać powiększenie się węzłów chłonnych. Problem pojawia się, gdy próbujemy ocenić w ten sposób nadmierną ruchomość stawu krzyżowo biodrowego, który jak już wiesz jest tak minimalny, że aż prawie nieobecny.
Trafnie podsumowuje to przegląd z 2021 roku, który mówi nam, że “Zastosowanie badania palpacyjnego punktów orientacyjnych lędźwiowo-miednicznych nie osiąga klinicznie akceptowalnego poziomu wiarygodności”.
Ból pleców a staw krzyżowo-biodrowy | uproszczenia
Warto również wspomnieć, że ludzki mózg dążąc do uproszczeń lubi proste uzasadnienia złożonych stanów bólowych. Uzasadnienia te, teoretycznie brzmią logicznie - coś jest “za słabe, niemobilne, zbyt mobilne”, itd.
Można tu wspomnieć o filozofii nadmiernego redukcjonizmu, czyli nadmiernego upraszczania. Wyjaśnienia redukcjonistyczne mogą często prowadzić do pomijania wielu aspektów danego problemu, w naszym przypadku bólu pleców.
Natomiast wiedząc, jak złożony jest to problem, nie powinno się przypisywać mu tak ogólnych i uproszczonych przyczyn. Na czymś takim można nawet więcej stracić niż zyskać, o czym więcej możesz posłuchać W TYM ODCINKU.
Dlatego zawsze warto mieć na uwadze najefektywniejsze, pierwszorzędowe formy leczenia w danych problemach, ponieważ zazwyczaj działają one wielopoziomowo na ten problem, jak np. ćwiczenia w przewlekłym bólu pleców. Sprawdź TEN WPIS i dowiedz się więcej na ten temat.