Garb a ból kręgosłupa - jak często występuje?
Zacznijmy od tego, jak częstym problemem jest ból w odcinku piersiowym. Roquelaure i wsp. w 2014 roku przyjrzeli się wskaźnikom występowania bólu w odcinku piersiowym. Stwierdzono, że 5 na 100 mężczyzn i 10 na 100 kobiet w kilkuletnim okresie obserwacji cierpiało z powodu bólu w odcinku piersiowym.
W innym badaniu opisano częstość występowania bólu w odcinku piersiowym w ciągu całego okresu pracy w danym zawodzie, na poziomie od 3,7 do 77%, w zależności od wykonywanego zawodu. Co ciekawe, najwyższą częstość czyli właśnie 77%, mieli pracownicy służby zdrowia.
Garb a ból kręgosłupa - “NIE GARB SIĘ!”
Zakładam, że nie raz dane Ci było usłyszeć “nie garb się”, jako przestroga przed tym, co mogłoby Cię przez to spotkać. Zwykle mamy tu na myśli różnego rodzaju kontuzje i bóle, oraz kwestie estetyczne naszej sylwetki - czyli “nie garb się, bo tak Ci zostanie”. Jednak nie na wyglądzie będziemy skupiać, a na tym co pokazują badania na temat garbienia się i bólu.
Chociaż istnieją pewne wyjątki od reguły, większość badań wykazuje, że nie ma związku między postawą a bólem. Dobrze zostało to przedstawione w przeglądzie przeprowadzonym w 2008 roku, w którym przeanalizowano 54 badania dotyczące związku między bólem a postawą. Badania te nie dostarczyły dowodów potwierdzających związek między krzywiznami w płaszczyźnie strzałkowej kręgosłupa a bólem.
Mimo wszystko często i tak myślimy, że garbienie się może powodować u nas ból w odcinku piersiowym. Opinia taka jest poparta mitem, który wydaje się być wiarygodnym poglądem, że “zła postawa” prowadzi do bólu z powodu mechanicznego przeciążenia w niektórych obszarach, co powoduje nagromadzenie mikro uszkodzeń. Ale jest kilka powodów, dla których ten sposób myślenia jest błędny.
Garb a ból kręgosłupa - brak powiązania
Pierwszym może być to, że nasze tkanki przyzwyczajają się do warunków, jakie im stwarzamy. Oznacza to, że tak jak mięśnie staną się silniejsze pod wpływem bodźca, tak samo stawy, ścięgna, więzadła, krążki międzykręgowe dostosują się do lokalnych naprężeń wywołanych określonymi pozycjami.
Drugi powód - istnieje wiele dowodów pokazujących, że osoby z różnymi rodzajami zmian w kręgosłupie, nie odczuwały żadnego bólu. Pamiętajmy, że ból jest złożony, a obserwowalne zmiany mogą być jednym z czynników powodujących ból. Zatem odnosząc się do zgarbionej postawy, nawet jeśli ustawienia w których przebywamy przyczynią się do zmian w danej tkance, nie musi to powodować jej bólu, a może być formą przystosowania do codziennych aktywności.
Kolejnym powodem może być to, że każdy z nas jest inny, dlatego nie można mówić o jednej, idealnej postawie. Asymetrie w naszych ciałach są raczej normą niż wyjątkiem, a anatomia danej osoby, w tym wielkość i kształt kości, również dyktuje dla niej najbardziej efektywny i wygodny sposób stania, siedzenia lub poruszania się. Co więcej, to, co jest nieprawidłowe dla jednej osoby, może być optymalne dla innej.
Garb a ból kręgosłupa - kiedy postawa ma znaczenie?
A czy istnieją sytuacje, w których postawa może mieć znaczenie?
Istnieją. W kontekście odcinka piersiowego, może to być fakt nadmiernego przebywania w bolesnym i wrażliwym dla Ciebie ustawieniu. Jeżeli przykładowo Twój ból nasila się gdy zginasz się w plecach (czyli garbisz się), jest to pozycja, która W DANYM ETAPIE rehabilitacji może Ci więcej szkodzić niż pomagać.
Problem nie polega tu na tym, że zgięcie kręgosłupa jest złe, tylko że w Twoim, aktualnym kontekście powoduje problem. A przebywając długotrwale w problematycznym ustawieniu, coraz bardziej uwrażliwiasz swoje plecy. W takim przypadku pomocne jest stopniowe wystawianie się na pozycje zgięciowe, gdzie dominuje przebywanie w pozycji wyprostowanej. Przydatne tu mogą być również odpowiednie ćwiczenia do wyprostu odcinka piersiowego.
I tak jak wspomniałem, zgięcie jest normalnym ruchem, więc gdy ból zaczyna się zmniejszać, należy stopniowo wzmacniać się w tym ustawieniu, również dzięki odpowiednim ćwiczeniom.
Idąc dalej, chociaż postawa i ból nie mają żadnego związku, postawa jest związana z problemami psychologicznymi, takimi jak depresja i chroniczne zmęczenie, jak wykazano w badaniu Wilkes i wsp. w 2016 roku.
Natomiast wiedząc, jak złożonym problemem jest ból, oraz to, że czynniki te mogą mieć negatywny wpływ na powrót do zdrowia - w tym przypadku postawa może mieć znaczenie.
Garb a ból kręgosłupa - choroba Scheuermanna
Będąc w temacie garbienia się, jako ciekawostkę warto wspomnieć jeszcze o chorobie Scheuermanna. Jest ona strukturalną deformacją kręgosłupa piersiowego, definiowaną radiologicznie jako trzy lub więcej sąsiadujących ze sobą kręgów, z co najmniej 5-stopniowym pochyleniem do przodu.
Najczęściej diagnozę stawia się u nastolatków w wieku od 12 do 17 lat, którzy zgłaszają się po tym, jak ich rodzice zauważą deformację postawy lub „garbaty” wygląd. Przyczyną wstępnej oceny może być również ból w tym obszarze.
Osoby z łagodną postacią choroby, czyli całościowym wygięciem piersiowym poniżej 70°, mają na ogół korzystne wyniki i mogą być skutecznie leczeni zachowawczo.
Garb a ból kręgosłupa - z życia wzięte
O tym wszystkim przekonał się o tym Tomek, jeden z naszych klientów, który trenuje z nami stacjonarnie.
“Od roku mierzyłem się z bólem i sztywnością w odcinku piersiowym kręgosłupa. Co więcej, we wcześniejszych badaniach wykryto u mnie chorobę Scheuermanna. Dla mnie jako osoby pracującej fizycznie oraz aktywnej sportowo, odczuwane dolegliwości utrudniały normalne funkcjonowanie, obniżały jakość życia i miały wpływ na złe samopoczucie. Praca czy chociażby wstanie z łóżka były dla mnie nie lada wyzwaniem.
Plany treningowe były dostosowane do moich możliwości czasowych, uwzględniając zmiany i odczucia zachodzące podczas leczenia. Wraz z kolejnymi miesiącami wspólnej pracy sztywność znacząco ustąpiła, budzę się bez bólu, wróciłem do sportu a większość aktywności nie stanowi dla mnie problemu.”
Garb a ból kręgosłupa - podsumowanie
Podsumowując, garbienie się nie powoduje bólu pleców. Nie trać czasu na szukanie idealnej postawy ciała, bo taka nie istnieje. To na czym warto się skupić, to budowanie zdolności do obciążania i poruszania się w pełnym zakresie ruchu.
Na przykład, możliwość wyprostowania kręgosłupa piersiowego jest niezbędna, aby skutecznie sięgać nad głowę czy też patrzeć za siebie. Zadbaj o to dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom, a efekty które uzyskasz, pozwolą Ci na bezbólową pracę w „nieidealnych” pozycjach.